گیمیفیکیشن چیست و چه کاربردهایی در کسب و کار دارد؟

در دنیای تجارت امروز، صاحبان شرکت، مدیران، روسای دپارتمان‌‌ها و اعضای تیم همگی با فرایندها، مشکلات و سیستم‌های مختلفی سر و کار دارن. گیمیفیکیشن راهی برای سرگرم‌کننده‌تر کردن این وظایف و اهداف و در عین حال افزایش کارایی و تعامل به حساب میاد.

این مفهوم در واقع از تمایلات طبیعی افراد برای رقابت، موفقیت، همکاری یا امور خیرخواهانه استفاده می‌کنه. ابزارهایی که در طراحی بازی به کار میرن، مثل پاداش دادن به کاربران به ازای دستاوردها و کسب نشان‌های افتخار، به دنیای واقعی منتقل می‌شن تا اینطوری به افراد کمک کنن به اهدافشون برسن یا عملکردشون رو افزایش بدن.

نمونه‌های زیادی از گیمیفیکیشن وجود داره که در صنایع مختلفی مثل تجارت الکترونیک، آژانس‌های گردشگری، خطوط هوایی، آرایشی و بهداشتی و موارد دیگه به کار می‌ره.

در این مقاله در مورد این مفهوم بیشتر توضیح می‌دیم و همچنین به کاربردهای گیمیفیکیشن در کسب و کارها و مزایایی که به همراه داره اشاره می‌کنیم.

گیمیفیکیشن چیست؟

بازی سازی به عنوان یک تکنیک، استراتژی یا طرز فکری تعریف می‌شه که حلقه بسته‌ای از یک محرک، اقدام و بازخورد رو در وظایف معمولی برای کارمندان یا کاربران قرار می‌ده تا میزان پذیرش، مشارکت و موفقیت در انجام اون وظایف رو افزایش بده.

گیمیفیکیشن استفاده از ویژگی‌های طراحی بازی و اصول بازی در موقعیت‌هایی هستش که مربوط به بازی نیست. همچنین می‌شه گیمیفیکیشن رو به عنوان مجموعه‌ای از روش‌ها و رویه‌ها برای حل مسائل با استفاده از مکانیک‌های سرگرم‌کننده یک بازی توصیف کرد. برای درک بهتر گیمیفیکیشن، اجازه بدین به تاریخچه پیدایش این مفهوم نگاهی بیندازیم. هزاران سال هستش که از بازی‌ها و اجزایی مشابه بازی برای آموزش، سرگرمی و درگیر کردن مردم استفاده می‌شه. امتیازها، نشان‌ها و اسکوربوردها چند جزء سنتی و رایج در بازی‌ها محسوب می‌شن.

گیمیفیکیشن با تقلید از آموزش در یک محیط متقاعدکننده و جذاب، می‌تونه میلیون‌ها دلار صرفه‌جویی اقتصادی رو برای کسب و کارها به ارمغان بیاره. در سال 1896، بازاریابان تمبرها رو به بازرگانانی می‌فروختن و اونها با جمع‌آوری تمبرها می‌تونستن به عنوان مشتریان وفادار پاداش دریافت کنن. چارلز ای.کنراد، در سال 1973 کتابی تحت عنوان The Game of Work یا بازی کار را منتشر کرد تا به مشکل بهره‌وری در آمریکا بپردازه.

توماس دبلیو.مالون استاد دانشکده بازرگانی اسلون MIT در سال 1980 مقاله‌ای تحت عنوان «چی باعث می‌شه یادگیری چیزهای مختلف سرگرم‌کننده بشه» رو منتشر کرد و در اون مطالعه‌ای روی انگیزشی بودن ذاتی بازی‌های کامپیوتری انجام داد و کشف کرد که نسل جوان می‌تونه از طریق بازی‌های ویدیویی موارد مختلفی رو یاد بگیره.

 

 

گیمیفیکیشن چطور کار می‌کند؟

گیمیفیکیشن برای ارائه جهت و اطلاعات به صورت فعالانه به کاربران و دستیابی به اهداف شرکت از از عناصر گیمیفیکیشن و پویایی بازی استفاده می‌کنه. افراد با میل به رقابت به دنیا میان و در نهایت اگر مانعی برای غلبه یا مسیری برای عبور از یک چالش رو در اختیارشون قرار بدین، مشغول رقابت می‌شن.

البته قرار نیست مردم رو تشویق کنین که ساعت‌ها به انجام بازی مشغول بشن، اما برای ایجاد انگیزه در افراد برای رقابت، کسب تجربه و عملی کردن فراید یادگیری اونها، می‌تونین یک استراتژی محرک ایجاد کنین. به هر حال، افراد رقابت رو دوست دارن اما انگیزه‌ها رو به مراتب بیشتر دوست دارن.

در واقع ما هر روز به همین شیوه زندگی می‌کنیم، اگر از همتایان خود پیشی بگیریم و رضایت مدیرمان را به دست بیاوریم، می‌توانیم ترفیع بگیریم و در نتیجه از افزایش حقوقمان لذت ببریم! کاربران با اعتماد به نفس، فداکاری و شفقت مورد استقبال قرار می‌گیرن. آموزش الکترونیکی و تبلیغات ممکنه هم مسیر باشن. شما خودتون رو متعهد می‌کنین که ببینین آیا گیمیفیکیشن می‌تونه به شما در ارتباط با مشتریان کمک کنه یا نه.

پیاده‌سازی یک استراتژی گیمیفیکیشن موثر می‌تونه احساسات کاربر رو جلب کنه و بهترین اقداماتی رو که مخاطب ممکنه برای کمک به اهداف مورد توافق انجام بده رو به تصویر می‌کشه. بخش‌های مشتری که این نوع از نرم‌افزارهای گیمیفیکیشن تعامل دارن، انتقاد سازنده سریعی دریافت می‌کنن و به سمت اهداف جدید هدایت می‌شن.

چطور از گیمیفیکیشن در کسب و کارتان استفاده کنید؟

برای اینکه از گیمیفیکیشن به طور خلاقانه در کسب و کارتون بهره ببرین و مشتریان و کارمندان رو درگیر کنین روش‌های بی‌شماری وجود داره. در این بخش فقط به چند مورد از ایده‌هایی که می‌تونین برای شروع از اونها الهام بگیرین اشاره کردیم.

 

 

– ایجاد یک برنامه وفاداری مشتری

برنامه وفاداری مشتری یک راه عالی برای ایجاد وفاداری و اعتماد در مشتریان به حساب میاد. برنامه‌های وفاداری به روش‌های متعددی تاثیرگذار هستن. اما ابتدایی‌ترین برنامه‌های وفاداری به این صورت هستن که وقتی مشتریان مبلغ مشخصی رو خرج می‌کنن، مشتریان دیگه‌ای رو معرفی یا تعداد مشخصی کالا رو خریداری می‌کنن از سوی کسب و کار نشان یا امتیاز دریافت می‌کنن. مثلا یک فروشگاه پوشاک ممکنه به ازای هر 10 تیشرت خریداری‌ شده توسط مشتری، یک تیشرت رو هدیه بده. این نوع برنامه‌های وفاداری مشتری رو تشویق می‌کنه تا بیشتر خرید کنه.

 

– تقویت ابتکارات یادگیری و توسعه کارکنان

گیمیفیکیشن می‌تونه به ایجاد برنامه‌های آموزشی موثرتر کارمندان کمک کنه. مثلا، می‌تونین اقلام آموزشی و اسکوربوردها یا نشان‌هایی رو ایجاد کنین تا کارمندان تشویق بشن ماژول‌های آموزشی رو به پایان برسونن و در نهایت مهارت‌های جدیدی رو یاد بگیرن. همچنین می‌تونین با پاداش دادن به اعضای تیمی که گواهینامه‌ها یا کلاس‌ها رو تکمیل می‌کنن، ارتقاهای شغلی رو پیشنهاد بدین.

 

– پیاده‌سازی انگیزه‌های بهره‌وری کارمندان

با پیاده‌سازی یک سیستم مبتنی بر امتیاز که به تکمیل هدف پاداش می‌ده، بهره‌وری رو در محل کار افزایش بدین. مثلا می‌تونین به کارکنان بخش فروش خودتون در صورت رسیدن به اهداف فروش یا عبور از اون، پاداش قابل توجهی رو اهدا کنین. همچنین می‌تونین تعاملات پشتیبانی مشتری رو برای پاداش دادن به اعضای تیمی که خدمات استثنایی رو به مشتریان ارائه می‌دن، تحت نظر داشته باشین.

 

– ارائه پاداش بابت بازخوردهای مشتری

برنامه‌ای رو اجرا کنین که با ارائه پاداش‌هایی مثل تخفیف، ارسال رایگان یا انگیزه‌های دیگه مشتریان رو ترغیب کنه تا نظرسنجی‌های مشتری درباره محصولات و پشتیبانی مشتری رو تکمیل کنن. این بازخورد ارزشمند می‌تونه به شما در بهبود تمام جنبه‌های کسب و کارتون کمک کنه.

 

– آموزش به مشتریان در مورد محصولات/خدمات

گیمیفیکیشن راهی رو برای شما فراهم می‌کنه تا مشتریان رو به روشی دوطرفه آموزش بدین. مثلا، اگر برای کمک به مشتریان در انتخاب بهترین محصولات یک کوییز شخصیت‌شناسی ایجاد کنین، همزمان هم نیازهای مشتری رو می‌شنوین و هم اطلاعاتی رو در مورد اون چیزی که قراره مشتری به دست بیاره ارائه می‌دین.

وقتی که از گیمیفیکیشن برای آموزش مشتریان استفاده می‌کنین، به احتمال زیاد بیشتر در ذهن اونها باقی می‌مونه، چون فقط یک صفحه محصول نیست که اونها برای پیدا کردن جواب سوالاتشون اسکرول کنن، بلکه به شیوه‌ای شخصی‌سازی شده‌ با محصولات شما آشنا می‌شن.

 

– جمع‌آوری داده ها به روشی غیرتهاجمی

جمع‌آوری داده‌های اولیه، یعنی داده‌هایی که مشتریان به طور عمدی و فعالانه به شما ارائه می‌دن، اهمیت زیادی داره. گیمیفیکیشن به شما کمک می‌کنه تا با جمع‌آوری آدرس ایمیل یا نام کاربری مشتری در شبکه‌های اجتماعی، به این داده‌های ارزشمند دسترسی پیدا کنین.

اما این تمام داده‌هایی نیست که می‌تونین با گیمیفیکیشن به دست بیارین. وقتی که نام کاربری مشتری رو در رسانه‌های اجتماعی مختلف به دست آوردین، می‌تونین رفتارها، تعاملات و ترجیحات اونها رو هم تجزیه و تحلیل کنین.

مثلا اگر یک نوع بازی از نوع کوییز طراحی کنین می‌تونین با پرسیدن سوالات سفارشی به کاربران کمک کنین تا محصول یا خدمات مناسبشون رو پیدا کنن. شما می‌تونین از این اطلاعات ارزشمند بعدا و در سناریوهای مختلف دیگه هم استفاده کنین. این یک روش عالی و غیرتهاجمی برای اینه که از طریق کمپین‌های گیمیفیکیشن، ترجیحات و ارزش‌های مشتریان خودتون رو در مورد محصولات شناسایی کنین.

 

– ایجاد بازی گردونه در وب‌سایت

بازی‌های گردونه شانس یکی از نمونه‌های خیلی خوب برای بازاریابی گیمیفیکیشن هستن که به مشتری اجازه می‌ده شانس خودش رو امتحان کنه. از گردونه شانس می‌تونین برای تشویق مشتریان خرید اولی یا موقع تسویه‌حساب استفاده کنین.

گردونه شانس یک تاکتیک مفید برای افزایش بازدیدکنندگان وب‌سایت هستش که به خصوص در مواقعی که کمپین برگزار کردین یا تخفیفات ویژه‌ای رو در نظر گرفتین خیلی کارآمد هستش. پاپ‌آپ‌های معمولی خیلی راحت توسط مشتری نادیده گرفته می‌شن. اما یک گردونه رنگارنگ، متحرک که هیجان محک زدن بخت و اقبال رو به مشتری منتقل می‌کنه اونقدر متقاعدکننده هست تا مشتری اقدامی که در نظر دارین رو انجام بده.

 

– ارائه بازی‌های رقابتی و امتیازی

به کارگیری بازی‌های رقابتی یا Leaderboard در وب‌سایت به شما کمک می‌کنه تا جنبه‌های رقابتی افراد رو تحریک کنین. جواب دادن به سوالات اطلاعات عمومی، بازی‌های مربوط به حافظه تصویری یا کارهای سرعتی و محدود به زمان نمونه‌هایی از این نوع عناصر گیمیفای شده هستن. وقتی از این استراتژی استفاده می‌کنین، مشتریان شما با احتمال بیشتری دستاورد یا امتیازات خودشون رو با دوستان خودشون به اشتراک می‌گذارن یا در شبکه اجتماعی محبوب‌شون منتشر می‌کنن.

 

مزایای گیمیفیکیشن در کسب و کارها

بازی سازی سازمانی امروزه دیدگاه گسترده‌تر و مدرن‌تری نسبت به انگیزه‌های انسانی داره و درک می‌کنه که فراتر از امتیازها، نشان‌ها و اسکوربورد هستش و انگیزه درونی قوی‌تر از انگیزه بیرونی است. گیمیفیکیشن یک معجون جادویی نیست که کار کردن یا انجام وظایف رو به یک فرایند مسحورکننده تبدیل کنه! اما تحقیقات نشون می‌ده که استفاده از مکانیک‌های بازی که معنادار هستن و حس تسلط و استقلال رو در افراد تداعی می‌کنن، می‌تونن به شدت درگیرکننده و موثر باشن.

در این بخش با چند مورد از مزایای اصلی و مهمی که پیاده‌سازی استراتژی‌های گیمیفیکیشن در کسب و کارها به دنبال داره اشاره می‌کنیم.

 

 

+ داده‌های عینی/شفافیت

پیاده‌سازی گیمیفیکیشن مستلزم جمع‌آوری خودکار داده‌های عملکردی هدف هستش. این داده‌ها شامل داده‌های مربوط به بهره‌وری کارمندان فروش، مرکز تماس و آموزش می‌شه. صرف‌نظر از اینکه از چه برنامه سازمانی به عنوان مبنای گیمیفیکیشن استفاده می‌کنین، مجموعه‌ای از داده‌های واقعی، تصمیمات مربوط به انتخاب KPIهای اصلی و اندازه‌گیری مستمر ارزشمند هستن.

با به کارگیری این رویکرد، شما کارمندانتون رو براساس صحبت‌های مدیرانشون قضاوت نمی‌کنین و همه چیز براساس داده‌های واقعی هستش. گاهی اوقات نتایجی که تجربه می‌کنین می‌تونه شگفت‌انگیز باشه و عملکردهای برتری رو نشون بده که از دید شما پنهان مونده بودن.

 

+ تسهیل کار مدیران

داده‌های عینی و واقعی که در برنامه گیمیفیکیشن ادغام شدن، برای مدیران هم مفید هستن. این داده‌ها اطلاعات دقیق و بی‌طرفانه‌ای رو در مورد تمام کارمندان در اختیار مدیران قرار می‌ده. در واقع داده‌هایی که از طریق پیاده‌سازی گیمیفیکیشن به دست میارین می‌تونه منبعی از حقایق باشه که بتونین عملکرد افراد رو به شکل موثرتری ردیابی کنین.

 

+ بازخورد

وقتی که ردیابی عملکرد به صورت خودکار و مرتبط با برنامه‌های سازمانی انجام می‌شه، به‌روزرسانی‌های دوره‌ای عملکرد به مکانیزم‌های بازخورد عالی تبدیل می‌شن. به‌روزرسانی‌های خودکار می‌تونن برای ارائه تابلوهای امتیاز دوره‌ای و سایر مکانیسم‌های بازخورد گیمیفیکیشن استفاده بشن. این موارد چه به صورت روزانه و چه هفتگی اتفاق بیفتد، بازخوردهای فردی و تیمی مستمری را ارائه می‌دهد.

به‌کارگیری این رویکرد همچنین امید به تغییر رو برای کارمندان به ارمغان میاره. مثلا کارمندی که این هفته عملکرد خوبی نداشته می‌تونه امیدوار باشه که هفته آینده بهتر باشه.

 

+ به رسمیت شناختن

هیچ‌وقت اهمیت شناخته شدن برای شادی و مشارکت کارمندان رو دست کم نگیرین. گیمیفیکیشن می‌تونه عملکردهای برتر رو در بخش‌های خاص، افرادی که نسبت به قبل پیشرفت کردن مشخص کنه. در واقع، با استفاده از این رویکرد شما صرفا براساس تابلوی امتیازات و با مقایسه کارمندان با هم اونها رو ارزیابی نمی‌کنین. اینطوری، در مجموع این احساس رو ایجاد می‌کنین که پیشرفت عملکردی تمام کارمندان مورد توجه و قدردانی قرار می‌گیره.

 

+ ایجاد حس تسلط

تسلط این احساس مبهم هستش که «من دارم در انجام این کار بهتر می‌شم». یک حس پیشرفت که به صورت ذاتی با ردیابی نتایج و مقایسه‌ه در هر راه‌حل گیمیفیکیشن وجود داره. تسلط یعنی یادگیری چیزی جدید و تجربه Flow یا روان کار کردن (حالتی که در اون احساس می‌کنیم روی کاری که انجام می‌دیم مسلط هستیم، وظایف رو بدون زحمت انجام می‌دیم و بهترین عملکرد رو داریم). اصطلاح Flow توسط محققان دانشگاه شیکاگو کشف شد. خوب و موثر انجام دادن یک کار و احساس تسلط داشتن به اون می‌تونه زمینه‌سازی شادی باشه.

 

+ انگیزه بخشیدن به همه

کارمندان می‌تونن برخلاف معیارهای شخصی کار کنن، براساس پیشرفت نسبی خودشون به رسمیت شناخته بشن، برای تکمیل وظایف آموزشی پاداش بگیرن و موارد دیگه. نکته مهم اینه که اگر گیمیفیکیشن به درستی پیاده‌سازی بشه، این استراتژی می‌تونه پیشرفت واضحی رو برای همه کارمندان کسب و کار به ارمغان بیاره، نه فقط برای چند نفر برتر که در بالای جدول امتیازی قرار گرفتن.

 

+ فراخوانی واضح برای اقدام

با ادغام گیمیفیکیشن با برنامه‌های سازمانی، این رویکرد نه تنها بازخورد عملکردی فوری رو در اختیار کارمندان قرار می‌ده، بلکه اونها رو راهنمایی می‌کنه که در آینده چه کاری باید انجام بدن. همچنین گیمیفیکیشن برای آنبوردینگ نیروهای جدید عالی هستش. عملکرد نیروها رو می‌شه با استفاده از یک سری مراحل که کارمند رو در مسیر بهبود عملکردی قرار می‌دن، تا حد زیادی ارتقا داد.

 

+ احساس استقلال و انتخاب

اجرای موثر استراتژی گیمیفیکیشن این احساس رو ایجاد می‌کنه که بازی کردن داوطلبانه هستش. در حالی که کار کردن اختیاری نیست و گیمیفیکیشن هم واقعا یک سرگرمی نیست، اما پیاده‌سازی خوب و موثر گیمیفیکیشن سازمانی باعث می‌شه کارمندان حس استقلال داشته باشن. کاربران می‌تونن مسیری رو که خودشون تمایل دارن انتخاب کنن. این انتخاب می‌تونه یک مسیر آموزشی و ایجاد تعادل بین KPIها باشه یا انجام کارهای خارق‌العاده‌ای که برای اونها امتیازات بیشتری رو به همراه میاره. توانایی انتخاب یک محرک قوی برای درگیر کردن و افزایش انگیزه هستش.

 

+ آموزش

آموزش الکترونیکی با سرعت زیادی در حال رشد هستش و مزایای زیادی رو ارائه می‌ده. به جای اینکه کارمندانتون رو به کلاس‌های آموزشی منتقل کنین، گیمیفیکیشن رو می‌شه با آموزش‌های حین کار که در زمان‌های خلوت یا زمانی که عملکرد کارمندان کمتر از حد مجاز هستش (به عنوان راهی جبرانی برای کسب امتیاز) در دسترس کارمندان قرار داد.

آموزش الکترونیکی جذاب‌تر از خوندن مقاله هستش و استفاده از شبیه‌سازی آزمون‌ها و سایر مکانیک‌ها می‌تونه خیلی کارآمد باشه و نتایج قابل اندازه‌گیری بهتری رو به ارمغان بیاره.

جمع‌بندی

گیمیفیکیشن خیلی فراتر از یک تکنیک برای درگیر کردن کارمندان، کاربران یا مشتریان کسب و کار هستش. گیمیفیکیشن در واقع طرز فکری هستش که تضمین می‌کنه حتی کارهای کاملا روتین از طریق تحریک احساس رقابت و فوریت، به اموری چالش‌برانگیز و پاداش‌دهنده تبدیل می‌شن.

تیم‌های سازمانی می‌تونن اصول گیمیفیکیشن رو تقریبا در تمام جنبه‌های کاری خودشون، از همکاری تیمی گرفته تا طراحی محصول و تحویل نرم‌افزار پیاده‌سازی کنن. گیمیفیکیشن می‌تونه کسب نتایج مثبت رو تسریع کنه و سطوح رضایت‌مندی رو برای طرفین تضمین کنه.

شرکت‌ها می‌تونن برای افزایش لذت مشتریان و کارمندان، گیمیفیکیشن رو برای هر فرایند کاری اعمال کنن. همچنین پیاده‌سازی گیمیفیکیشن می‌تونه به افزایش مشارکت کارمندان، بهره‌وری، فروش و رضایت مشتری کمک کنه. برندهای مطرح در سراسر جهان در کمپین‌ها و استراتژی‌های خودشون به طور موثری از گیمیفیکیشن استفاده می‌کنن. اگر قصد دارین در کسب و کار خودتون هیجان ایجاد کنین، گیمیفیکیشن یک استراتژی عالی هستش.